dede santur

NTV Tarih dergisinin Mart 2011 tarihli 26. Sayısında yer alan Farshid Iravani Ghadim imzalı habere göre, Önasya’nın en eski müzik aletlerinden biri Kuzeybatı İran’ın Azerbaycan ile sınır bölgesindeki Caferabad köyü yakınlarında yer alan bir kurganda bulundu. Santur enstrümanın dedesi denibilecek kaplumbağa kabuğundan yapılmış…2010′un Kasım ve Aralık aylarında Farshid Iravani Ghadim başkanlığında gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda toplam sekiz kurganda çalışıldığı belirtilirken en ilginç bulgunun söz konusu müzik aleti olduğuna dikkat çekiliyor. VIII numaralı kurganda bir kaplumbağa kabuğu ile kemikten şekillendirilmiş bir mızraptan oluştuğu sanılan bir müzik aletine ait kalıntılar saptandı.

Kullanıldığı dönemde kaplumbağa kabuğunun alt kısmına gerilmiş telleri olduğu tahmin edilen müzik aletinin, yuvarlak parmak tutamağına sahip kemik mızrapla çalındığı düşünülüyor. Kemik mızrabın, kaplumbağa kabuğunun içinde ele geçmiş olması her iki öğenin birbiriyle ilişkisine işaret ediyor.
Usta bir işçiliğe sahip olan ve kullanımdan dolayı kenarlarının aşınmış olduğu gözlenen kaplumbağa kabuğu 18 cm. uzunluğunda ve 15 cm. genişliğinde. Gerçekleştirilen arkeozoolojik incelemeler sonucunda Testudiniade sp ailesinden bir kaplumbağaya ait olduğu anlaşılan kabuk topraktan arındırılınca içinden 7.8 cm. uzunluğunda kemik mızrap çıktı.